Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretiyle hız kazanan Irak Kalkınma Yolu projesi, Basra Körfezi’nden Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne kadar bütün Irak’ın gündeminde. Saddam’ın devrilmesinin ardından çok parçalı bir yapının oluştuğu Irak’ta yıllar sonra ilk kez Kalkınma Yolu etrafında bütünleşme için adımlar atılıyor. Bölgede hem Irak Merkezi Yönetimi hem de Kürt Bölgesel Yönetimi terör örgütlerine karşı Türkiye ile işbirliğine giderken, Kürt yetkililer Irak Kalkınma Yolu’nun Kürt bölgesi şehirleri için önemini vurguluyor.
MEDYADA TEK GÜNDEM
Irak Kalkınma Yolu aylardır Kürt Bölgesel Yönetimi medya organlarında gündemin ilk sıralarında yer alıyor. Yerel televizyon kanallarının siyasi gündem programlarında Irak Kalkınma Yolu bütün yönleriyle değerlendiriliyor. Barzani yönetiminin hükümet sözcüsü Peşewa Hewramani, Kürdistan 24 televizyonunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Erbil’i ziyaret ederek Kürt Bölgesi yetkilileri ile toplantı yapan ilk Türkiye Cumhurbaşkanı olduğunu vurgularken “Türkiye’nin bölgede büyük etkisi var” açıklamasında bulundu.
Irak’taki Kürt Bölgesi’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Irak’la imzaladığı anlaşmaların dışında tutulmayacağını belirten yetkili, Erdoğan’ın ziyaretinin Kürt bölgesi ile Irak merkezi yönetiminin yaşadığı sorunların çözümünde etkili olacağını belirtti. “Türkiye, Erbil ile Bağdat arasında diyalog için uygun bir ortam yaratmaya çalışıyor, etkili bir ülke olarak Türkiye bu konuda rol oynayabilir” diyen Peşewa Hewramani, Türkiye’nin hedefinin bölgesel istikrar olduğunu da söyledi.
SADECE MUSUL VAR
ORSAM’ın Irak Koordinatörü Bilgay Duman ise Haber Global Web’e Özel’e yaptığı değerlendirmede Irak tarafının Kalkınma Yolu’nun güzergahı ile ilgili planlamasını şöyle anlattı: “Irak tarafının yaptığı planlama içerisinde Kalkınma Yolu, IKBY idaresindeki yerlerden geçmiyor. Irak’taki idari yapılanmalara baktığınızda; Musul, Duhok, Erbil Süleymaniye var. Sadece Musul üzerinden Türkiye’ye uzanan 5-6 kilometrelik bir hat bulunuyor. Ancak burada Irak Anayasası’nın 140. maddesi ile ilgili sorunlar var. Bul bölgeler statüsü belirsiz bölge olarak kabul ediliyor.”
TÜRKİYE DENGEDEN YANA
Türkiye’nin yaklaşımı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Duman, “Aslında baktığınızda kuzeyde Irak ve İran sınırından Türkiye’ye kadar olan hat IKBY’nin fiili kontrolü var. Tüm çıkış noktası Rabia bölgesine denk geliyor. Burada IKBY ile Bağdat arasındaki anlaşmazlık belirleyici oluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan gitmeden önce yaptığı açıklamada ‘Erbil ve Bağdat arasındaki sorunları da çözmek istiyoruz’ demişti. Türkiye’nin Erbil ya da Bağdat’ı dışlamak gibi bir tercihi yok. Türkiye açısından ikisi birbirinin tamamlayıcısı. Ancak Türkiye bunu Irak’ın kendi iç problemi olarak görüyor ve onların çözümüne bırakıyor. İki yönetim arasında sorunlar Kalkınma Yolu ile sınırlı değil. Enerji, petrol alanlarında da sorunlar var. Çözümün kendi içlerinde bulunması gerekiyor” dedi.
ORTAKLAŞMA ÇABASI
Kalkınma Yolu projesinin Bağdat-Erbil ilişkilerinde yaşanan sorunlara çözüm getirmesi gerektiğini belirten Iraklı ekonomist Fadi Hasan ise, iki yönetim arasında enerji ve petrol ticareti ile ilgili de sorunlar olduğunu vurguladı. Kalkınma Yolu projesinin Irak’ı Avrupa ve Batı ülkelerine taşıyacağını dile getiren Fadi Hasan, projenin katılan tüm ülkelerin hedeflerine ulaşmasına olanak sağlayacağını ve bölgedeki ekonomik durumu değiştireceğini vurguladı.
Basra Körfezi’ndeki Büyük Faw Limanı’ndan başlayıp Irak’ın kuzeyine doğru devam ederek Türkiye’ye ulaşacak projenin 1200 kilometre uzunluğunda demir yolu ve kara yolu altyapısını içermesi planlanıyor. Bu projenin Basra, Bağdat ve Musul’u de içeren bir güzergahı takip ederek Türkiye’deki demir yolu ağına bağlanması hedefleniyor.
