LEFKOŞA – Kuzey Makedonya’da yeni göreve gelen milliyetçi hükümetin ülkenin resmi ismini ‘Makedonya’ olarak kullanma ısrarı, Yunanistan ile olan isim krizini yeniden alevlendirdi. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, bu adıma sert tepki gösterdi, Atina diplomatik atağa geçti. ABD de olaya müdahil olarak tarafları uzlaşmaya çağırdı.
Yunanistan’ın eski dışişleri bakanlarından Nikos Kotzias ise Kathimerini gazetesinde yayımlanan makalesinde, taraflara, Haziran 2018’de Yunanistan ile Kuzey Makedonya’nın varmış olduğu ‘Prespa’ isim anlaşmasının önemini hatırlattı.
ÜSKÜP’ÜN ADIMLARI ATİNA’YI KIZDIRDI
Kuzey Makedonya’nın yeni Cumhurbaşkanı Gordana Siljanovska-Davkova’nın resmi internet sitesinde ülkenin anayasaya uygun ismi olan ‘Kuzey Makedonya’yı kullanmaması, krizin fitilini ateşledi. Cumhurbaşkanı Siljanovska-Davkova, 12 Mayıs’ta gerçekleşen yemin töreninde de ‘Kuzey Makedonya’ yerine ‘Makedonya’ ifadesini kullanmıştı. Cumhurbaşkanı’nın bu tutumu, Yunanistan’da büyük tepkiyle karşılandı.
Siljanovska-Davkova, 8 Mayıs’ta yapılan seçimlerde VMRO-DPMNE partisinin adayı olarak büyük bir farkla seçimi kazanmıştı. Görevdeki Sosyal Demokrat Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski’yi mağlup eden Siljanovska-Davkova, göreve gelir gelmez isim krizini yeniden gündeme taşıdı. Göreve başlamasından bu yana yeni Cumhurbaşkanı ülkesinin ismini arzu ettiği şekilde kullanmakta ısrarcı. Atina bu ısrara tepki gösteriyor. Yunanistan medyası ise Siljanovska-Davkova’nın yeni adımını ‘kışkırtıcı’ olarak nitelendiriyor.
BAŞBAKAN DA ‘MAKEDONYA’ DEDİ
Kuzey Makedonya’nın yakında göreve başlayacak yeni Başbakanı Hristijan Mickoski, ülkenin Cumhurbaşkanı gibi, yabancı yetkililerle yaptığı görüşmelerde ‘Makedonya’ ismini kullanmayı tercih ediyor. Yunanistan basınına yansıyan ve Atina’da tepki çeken yeni bilgiye göre, Kuzey Makedonya Başbakanı, Avusturya Büyükelçisi ile yaptığı görüşmenin ardından Facebook’ta yaptığı bir paylaşımda şu ifadeleri kullandı:
“Bugün, Başkan Yardımcım Timcho Mutsunki ile birlikte Avusturya Büyükelçisi Martin Pamer ile bir araya geldik. Makedonya’nın Avrupa entegrasyonu yolunda Avusturya’dan aldığı destek için Sayın Pamer’e teşekkür ettim. Makedonya ile Avusturya arasındaki mükemmel ekonomik ilişkiler önümüzdeki dönemde daha da teşvik edilecek ve desteklenecek. Aynı zamanda, gelecekteki hükümetin gündeminde üst sıralarda yer alacak yolsuzluk ve suçla mücadele planı güçlendirildi.”
MİÇOTAKİS: BÖYLE DEVAM EDERSE AB’YE GİDEN YOLLARI KAPALI KALACAK
CNN Yunanistan’da yer alan habere göre, Başbakan Miçotakis, Florina’da yaptığı bir konuşmada, Kuzey Makedonya’nın yeni yönetimine sert bir mesaj gönderdi. Miçotakis, “Eğer Kuzey Makedonya, ülkenin ismi konusunda yapılan uluslararası anlaşmayı ihlal etmeye devam ederse, Avrupa Birliği’ne giden yolları kapalı kalacak” dedi. Miçotakis, Kuzey Makedonya’nın AB’ye üyelik sürecinde Yunanistan’ın desteğine ihtiyaç duyduğunu vurgulayarak, “Yunanistan yalnız değil, Avrupa ve ABD de bu konuda bizimle” diye konuştu.
ATİNA’DAN ‘DİPLOMATİK ATAK’
Miçotakis yeni açıklaması çerçevesinde, ayrıca Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ile de görüşerek, Kuzey Makedonya’ya baskı yapılmasını talep ettiğini açıkladı. Yunanistan Başbakanı’nın yeni açıklaması son günlerde Atina’da yayılan bilgileri teyit eder nitelikte. Basın kuruluşlarına da yansımaya başlayan son bilgilere göre, Atina ilk etapta Kuzey Makedonya ile olan isim sorununu AB gündemine taşıyacak. Bu bağlamda Atina, Üsküp’ün isim sorunu tekrardan gündeme taşıması durumunda bu ülkenin AB’ye olan üyelik yolunun kapanacağı mesajını veriyor.
‘ABD, RUSYA VE TÜRKİYE’NİN ETKİSİNİ DENGELEMEYİ AMAÇLIYOR’
Kuzey Makedonya konusunda Atina’nın güvendiği bir diğer muhatap ise ABD. Atina’daki kulis bilgileri, Miçotakis kabinesinin bu konuda ABD’den yardım istediği yönünde. Yunanistan basınına yansıyan son bilgilere göre ise ABD halihazırda krize müdahil olmuş durumda. Washington yönetimi, Kuzey Makedonya’nın Avrupa yolundan sapmaması gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Batı Balkanlar Sorumlusu Gabriel Escobar, VMRO-DPMNE partisinin liderlerinden Avrupa Birliği’ne bağlı kalacaklarına dair güvence aldıklarını açıkladı. Escobar, “Washington, Kuzey Makedonya’nın NATO ve AB yolunda kalmasını önemsiyor” dedi.
Yunanistan basınına göre, ABD’nin bu tutumu, Rusya ve Türkiye’nin Balkanlar’da artan etkisini dengeleme amacı taşıyor. Washington ve Brüksel, Kuzey Makedonya’nın Batı ittifaklarına bağlı kalmasını stratejik bir öncelik olarak görüyor.
‘PRESPA ANLAŞMASI, GORDİON DÜĞÜMÜNÜ CESARETLE ÇÖZMÜŞTÜ’
Yunanistan’ın eski dışişleri bakanlarından Nikos Kotzias, geçtiğimiz günlerde Kathimerini gazetesinde yayımlanan makalesinde, önceki dönemde Yunanistan ile Kuzey Makedonya arasında varılan Prespa Anlaşması’nın önemine değindi. Kotzias, anlaşmanın bölgesel istikrarı sağlamak için kritik bir adım olduğunu hatırlattı.
Prespa Anlaşması’nın mimarlarından olan Kotzias, makalesinde, “Prespa Anlaşması, bir Gordion düğümünü cesaretle çözmüştür. Ne yazık ki, ‘neo-Yunan aptallığı’ anlaşmanın tam olarak değerlendirilmesini engelledi ve Kuzey Makedonya’nın şovenist sağ kanadı tarafından anlaşmanın baltalanmasına yol açtı. Anlaşma, İkinci Dünya Savaşı sonrası Fransız-Alman barışının, dostluğunun ve anlayışının çizgisindedir. Bu, bölge halklarının üçüncü taraf müdahalelerinden uzak durarak barış içinde ve umutla geleceklerini inşa edebileceklerinin mükemmel bir örneğidir” değerlendirmesinde bulundu.
Kotzias, anlaşmanın stratejik önemine de dikkat çekerek, “Prespa Anlaşması, büyük jeopolitik öneme sahiptir. Hem Yunanistan hem de geniş bölge için güvenlik sağlıyor ve ‘tarihin hapishanesini’ aşmayı mümkün kılıyor. Anlaşma, Kuzey Makedonya’nın da güvenliğini güvence altına alıyor; zira bu ülke ‘Büyük Arnavutluk’ ve ‘Büyük Bulgaristan’ gibi saldırgan çevrelerin tehdidi altındadır. Yunanistan için bu ülkenin istikrarı en yüksek çıkardır” diye yazdı.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
